Ülkemizde yetkili kuruluşlarca onaylı ve mühürlü olan ve basımı da resmi merciler tarafından yetkili kılınmış kuruluşlar eliyle yapılan plakaların araçlarda kullanılması yasal bir zorunluluktur.
Plakaların boyutu, yazım şekli ile içereceği tanımlayıcı işaret ve bilgilerin ve yazıların işlenme şeklinin 2918 sayılı Kanun ve Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine göre düzenlenmesi gereklidir. Yönetmelik Md. 53’te düzenlenen nitelik ve ölçüleri taşımayan ve yetkili mercilerce standart ölçülere göre üretilmeyen, basılmayan ve mühürlenmemiş olan plakaların APP Plaka olarak vasıflandırılması gerektiği görülmektedir.
Ayrıca MOBESE ve PTS tanıma sistemleri standart plaka sistemi üzerinden bilgileri algılamaktadır ve APP Plakaların standart dışı olması kişinin eylemleri ile denetim dışına çıkmak amacında olduğunu ortaya koyar. Kısacası APP plakaların kolluk denetimine ve kolluğun kullandığı denetim araçlarının doğru bir şekilde denetim yapmasını engelleyici nitelikte plakalar olduğu görülmektedir. EDS denilen elektronik denetleme sistemleri de APP plakaları tanımlayamaz ve teşhis edemez ve bu sebeple de kullanımına izin verilmez.
APP plakanın resmi adı Amerikan Pres Plaka demektir, standart dışı tasarımlara sahip bir plakadır ve daha iyi bir görünüm amaçlı tercih edilmektedir ancak bu plakalarda harf ve rakamların kalınlaştırıldığı, boyutlarının değiştirildiği ve harf ve rakam aralıklarına uyulmadığı görülmektedir. Üretim şekli ve kullanılan malzeme, yazım ve boya kriterleri bakımından APP plakalar standart plakalardan farklılık taşır ve denetimde kolayca ayırt edilebilir. Ayrıca bu plakaların mühürsüz olduğu da görülmektedir. Ayrıca mühür kullanılsa dahi bunların da resmi bir geçerliliği yoktur.
Kişisel bir tercih olan APP Plaka kullanımının kamu düzeni ve kolluk denetimi ile araçların kamusal alanlarda ve yollarda tanımlanması bakımından uygun görülmediği açıktır.
APP Plaka Kullanmanın Cezası ve Sonuçları Nelerdir?
2918 sayılı KTK’nın 23/3 maddesinde yer alan “Yönetmelikte belirtilen nitelik veya ölçülere aykırı plaka takan, öngörülen sayıda plaka takmayan ya da farklı okunmasına veya okunamamasına neden olacak şekilde plakasında değişiklik yapan araç sahibine 412 Türk Lirası idari para cezası verilir, plakanın uygun duruma getirilmesi için 7 gün süre tanınır. Bu süre sonunda tescil plakalarını uygun duruma getirmeyenler hakkında 844 Türk Lirası idari para cezası verilir ve tescil plakası uygun duruma getirilinceye kadar araç trafikten men edilir.” düzenlemesi gereğince APP Plakaları kullanan kişiler hakkında idari yaptırım uygulanması gerekmektedir.
Bu kapsamda;
*Araç sahibine idari para cezası uygulanır ve kendisine plakasını mevzuata uygun duruma getirmesi içn 7 günlük süre tanınır.
*Kendisine verilen süreye rağmen plakasını kurallara uygun hale getirmemesi halinde araç sahibine/sürücüye iki katı oranında ceza ayrıca uygulanır.
*Tescil plakası uygun duruma getirilinceye kadar uygulanan cezadan ayrı olarak araç trafikten men edilir ve trafiğe çıkmasına izin verilmez.
APP plaka taşımak bir kabahat olarak kanunda düzenlenmiştir ve bu hukuka aykırılığın giderilmesi için verilen süreye rağmen kişi aynı eylemi işlemeye devam ederse kendisi hakkında tebligata aykırı davranmaktan ayrıca idari paraya cezası uygulanır.
Kanunda yer alan 412 TL idari para cezası miktarı 2025 yılında 3.809 TL olarak uygulanmaktadır. Yapılan tebligata rağmen kişinin eylemine devam etmesi halinde uygulanacak ceza miktarı ise 2025 yılı için 7.808 TL olarak belirlenmiştir.
Bu ceza miktarlarının Kabahatler Kanunu’nun 17 inci maddesi gereğince Maliye Bakanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranına göre uygulandığı yıl sonunda artılması ve gelecek yıldan itibaren yeni miktarların buna göre tatbiki gerekmektedir.
APP Plaka kullanan kişinin/araç sahibinin, plakasını yasal duruma getirinceye kadar trafiğe çıkmasına izin verilmez.
APP Plakalı Araç Muayeneden Geçer Mi?
ARAÇ MUAYENESİ sırasında da araç plakasının delik, zarar görmüş, bozulmuş ve okunamaz olmaması ve yasal nitelikleri ve ölçüleri taşıyıp taşımadığı kontrol edilir. Bu nitelikleri taşımayan araçların muayene işlemine onay verilmez.
APP Plaka Kullanımına Yazılan Cezaya İtiraz Mümkün müdür?
Uygulanan ceza ve yaptırımların 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ve 2918 sayılı Kanun kapsamında “idari yaptırım” olduğu ve bu cezalar aleyhine yetikili Sulh Ceza Hakimliklerine başvuru yapmaya imkan bulunduğu görülmektedir. Eylemin işlendiği ve cezanın tatbik edildiği yerdeki Sulh Ceza Hakimliğine yanlış işlem yapılması halinde ve orijinal plakanın yanlışlıkla APP Plaka olarak tanımlanması halinde veya diğer hukuka aykırı hallerin varlığında başvurmak mümkündür. Gerekçeli olarak ve belgeleri sunulmak suretiyle bir dilekçe ile başvuru vekil veya ceza uygulanan kişi tarafından yapılmalıdır.
Başvuru idari yaptırımın uygulandığı/tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde yapılmalıdır ve başvuru idari yaptırım işleminin infazını durdurmaz ve bu ceza 1 ay geçtikten sonra amme alacağı statüsü kazanır ve 1 ay içerisinde ödenmesi halinde 1/4 oranında cezada indirim uygulanır.