Trafik kazalarında cezai sorumluluk, yaralamalı ve ölümlü trafik kazalarında söz konusu olur. Trafik kazaları bu bakımdan yaralama ve ölüm meydana gelmesinde sorumluluğun belirlenmesini gerektiren bir nitelik taşır ve kişinin taksirle ölüm ve yaralamaya sebebiyet vermesi halinde “bilinçli taksir” veya genel anlamda “taksir” söz konusudur.
Maddi hasarlı kazalarda olay yerinden kaçma söz konusu ise yine kolluğun müdahil olması ve olayı soruşturması gerekir.
Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir (TCK Md. 22/2).
Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır (TCK Md. 22/3).
Hukukumuzda “bilinçsiz taksir” bir tabir kullanılmamıştır ve TCK’da yer almaz.
Taksirle yaralama ve taksirle adam öldürme fiillerinden trafik kazası sonucunda cezai sorumluluk söz konusu olur.
Trafik Kazalarında Suç Oranını Kim Belirler?
Trafik kazalarında öncelikle olay yerine gelen Trafik Polisi/Zabıtası tarafından olayın nasıl cereyan ettiğine dair fotoğraf alınır ve Kaza Tespit Tutanağı tanzim edilir. Kaza Tespit Tutanağı’nda kural ihlallerinin ne olduğuna ve kimin ne oranda kusurlu olduğuna yer verilebilir. Ancak bazı hallerde kural ihlalini belirlemek mümkün olmayabilir. Bu durumda Tutanak’ta kusura ilişkin net ve belirleyici bir tespite yer verilmemiş olabilir.
Bu Tutanağa 1 hafta içerisinde eldeki bilgiler ve kamera kayıtlarına göre kolluğa itiraz edilebilir ve sonrasında düzenlenen bu tutanak kesinleşir.
Bundan sonrasında Tutanakta yer alan kusur oranlarına dair Hukuk Mahkemesinde dava açarak kusur oranlarının inceleme sonucunda mahkeme kararı ile belirlenmesi talep edilebilir.
Kısacası trafik kazalarında kusur oranını öncelikle trafik zabıtası belirler. Onun tarafından belirlenemeyen hallerde uyuşmazlığa dair ve tespit yapılamamasına bağlı olarak Hukuk Mahkemesinde dava açmak gerekmektedir. Özellikle kimin kusurlu olduğu ve ilk ihlali yaparak kazaya sebebiyet verdiği tartışmalı bir konudur ve buna dair kamera kaydı veya açıkça ihlali gösteren bir kayıt olmadıkça kusur tespiti yapmak söz konusu olmayacaktır. Bu durumda trafik zabıtası tutanağı buna göre tanzim eder ve bunun ardından konu Mahkemece dava açılması halinde belirlenir.
Yaralama ve ölüm meydana gelen trafik kazalarında Ceza Mahkemesi, kusur durumlarını alınacak Bilirkişi Raporu ve Adli Tıp Kurumu İhtisas Raporu çerçevesinde belirleyecektir.
Trafik Kazaları Neticesinde Taksirle Öldürme Suçu Nedir?
Taksirle insan öldürme kişinin özen ve dikkat yükümlülüğüne aykırı trafikte seyretmesi sebebiyle meydana gelen kaza sonucunda kişi ya da kişilerin ölümüne sebep olmaktır. Burada kazaya sebep olan eylem sonucunda ölüm meydana gelmiş olur ve bu kişi taksirle insan öldürme suçundan yargılanır.
Kişi hareketin sonuçlarını öngörüp bu neticeyi istememesine rağmen istenmeyen netice meydana gelmiş ise bilinçli taksirle ölüme sebebiyet verme söz konusu olacaktır ve bu halde taksirle insan öldürmeden verilecek cezada hakimin takdirine ve kusur durumuna göre 1/3’ten 1/2 oranına kadar cezada artırıma gidilecektir.
Taksirle ölüme sebep olmada ölen kişilerin sayısı da önem taşır. TCK Md. 85/2 gereğince verilecek cezanın 2 yıl ile 15 yıl arasında belirlenmesi gerekir.
Bilinçli taksirin var olmadığı ve kişinin hareketin sonuçlarına dair bir öngörüsü olmadan dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal etmek suretiyle ölüme sebep olması halinde genel anlamda ve bilinçli olmayan taksirle adam öldürme sen konusu olacaktır ve ceza da buna göre hakimce tayin edilecektir.
Trafik Kazaları Neticesinde Taksirle Yaralama Suçu Nedir?
Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket etmek suretiyle trafik kazasına sebep olmaktır. Kaza sonucunda kişi veya kişiler yaralanmış ise taksirle yaralama söz konusu olur. Yaralama kimin kusuruyla meydana gelmiş ise yapılacak tespitlere göre kişi hakkında taksirle yaralama suçundan soruşturma ve iddianame tanzim edilerek yargılama yapılır.
Taksirle yaralama suçlarında da bilinçli taksir var ise ve Mahkemece bu yönde bir tespit yapılmış ve kişi sonuçlarını öngördüğü kusurlu bir eylemi sonuçlarını istememesine rağmen işlemekte tereddüt etmeden kazaya ve yaralamaya sebep olmuş ise bilinçli taksirden sorumlu olacaktır. Bu halde taksirle yaralamadan verilecek cezada hakimin takdirine ve kusur durumuna göre 1/3’ten 1/2 oranına kadar artırıma gidilecektir.
Taksirle yaralamada yaralanan kişi sayısı da önem taşır. TCK Md. 89/4 hükmü gereğince birden fazla kişi aynı kazada yaralanmış ise faile 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilir. Ceza miktarını bu aralıkta hakim takdir eder.
Trafik Kazaları İçin Görevli Mahkeme Hangisidir?
Trafik kazalarında maddi hasar söz konusu ise kusur bakımından görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Yaralamalı trafik kazalarında yargılama suçun işlendiği yerde bulunan Asliye Ceza Mahkemesinde yapılır.
Ölümlü trafik kazalarında yargılama genel anlamda suçun meydana geldiği Asliye Ceza Mahkemesinde görülür.
Hem yaralama hem de ölüm söz konusu ise yargılama yine Asliye Ceza Mahkemesi’nde yapılır.
Birden fazla ölüm söz konusu ise ceza yargılaması suçun işlendiği yer Ağır Ceza Mahkemesinde yapılır.
