I.Genel Anlamda Sosyal Medyadan Hakaret
Internet her alanda olduğu gibi suçların da işlenme zeminini oluşturmaktadır. Kişilerin yaygın kullanımında olan sosyal medya uygulamaları aynı zamanda hakaret suçlarının da son zamanlarda en çok işlendiği platformlardır. Yüz yüzeliğin olmaması, fiziken kişilerle temasın yokluğu ve kişinin bulunduğu ortamın sağladığı cesaret ve kolaylıkla internet ortamında suç işlemek de daha çekici ve olağandır.
Sosyal medya üzerinden en yoğun işlenen suç tiplerinin başında hakaret ve kişilik haklarına saldırı niteliğinde suçlar gelmektedir.
“Sosyal medya üzerinden hakaret” TCK’da da düzenlenmiş bir suç tipidir.
“5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Hakaret
Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.”
Maddenin ikinci fıkrasında sesli, yazılı ve görüntülü bir iletiyle suçun işlenmesi de düzenlenmiş ve üçüncü fıkrasında suçun belirli şekillerinde cezanın alt sınırının 1 yıldan az olamayacağı belirlenmiştir. Sosyal medya üzerinden hakaret de bu kapsamda işlenen bir suç tipidir.
II. Hakaret Suçlarında Soruşturma ve Şikayet
Hakaret suçunun konusu kişinin onur, şeref ve saygınlığına saldırılmasıdır. Hakaret suçu şikayete tabi bir suç olup, soruşturması ve kovuşturması mağdurun şikayetine bağlıdır.
Hakarete uğrayan kişinin öncelikle bu konuda Cumhuriyet savcılıklarına veya kolluk(polis jandarma vb.) kuvvetlerine şikâyette bulunması gerekmektedir (TCK Md. 131/1). Hakarete maruz kalan kimsenin en geç 6 ay içerisinde şikâyette bulunması gerekmektedir.
TCK Md. 73’te şikayet süresi 6 ay olarak öngörülmüştür. Kişi fiili sonradan öğrenmişse süre öğrenme tarihinden başlayacaktır. TCK Md. 73/1 gereğince şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar.
III. Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Eylemleri ve İspat
Hakaret bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya doğrudan sövmek suretiyle işlenebilen bir suç olup, sövme eylemi doğrudan küfretmek anlamına gelir.
Hakaret, sövme dışında aşağılamak, kişinin haklarını zedeleyici ve onuruna saldırı niteliğinde somut filler isnat etmek şeklinde de işlenebilir.
Kişiye isnad edilen eylemin gerçekliği halinde hakaret eyleminden söz edilemez.
Sosyal medyadan hakaret fiili; kişinin kendi hesabından yayınladığı bir iletiyle gerçekleştirilebilir. Mağdurun profiline gönderilen bir ileti, mesaj veya yorum yapmak suretiyle de işlenebilir.
Özellikle yapılan yorumlar ve hedeflenen kişiye yöneltilen itham ve isnatlar ile sövme içerikli ifadeler de bu kapsamdadır.
Sosyal medya hesapları üzerinden gerçekleştirilen bir hakaret suçunun ispatı bakımından en önemli delillerden biri sosyal medya hesabında yer alan hakaret içerikli iletinin ekran görüntüsünün(screenshot) veya bir çıktısının alınmasıdır. Mümkünse zaman kaydı da mevcut bir şekilde bu görüntüler alınmalıdır.
Suçun failinin bir tuşla sosyal medya üzerinden gerçekleştirdiği hakaret içeren iletisini kaldırabileceği düşünüldüğünde, hakarete uğrayan kişinin hakaret içerikli bir iletiyle karşılaşması durumunda zaman kaybetmeden bu iletinin mümkün olan en geniş haliyle bir ekran fotoğrafını(screenshot) alması son derece önemlidir. Bu delil hem en hızlı hem de en kolay elde edilebilecek delildir. Bu suçlar da mevcut delillerin saklanması ve zaman içinde fail tarafından ortadan kaldırılabileceğinin dikkate alınması gereklidir.
Ekran fotoğrafı hakaret suçu bakımından önemli bir delil olsa da tek başına suçun işlendiğini ispatlamaya yetmeyebilir. Sosyal medya hesaplarının kişilerin gerçek kimlikleriyle açılması zorunluluğu bulunmadığından, hakaret fiili ispatlansa da bunun kim tarafından gerçekleştirildiği tespit edilemeyebilmektedir. Diğer bir ifadeyle hakaret fiilinin gerçekleştirildiği sosyal medya hesabının gerçekte kime ait olduğu tespit edilemeye bilmektedir. Ya da hakaret niteliği taşıyan iletinin kim tarafından gerçekleştirildiği tespit edilemeyebilir.
Başkalarına ait hesapların ele geçirilmesi veya esas failin başka kişi adına açacağı hesap ile işleyeceği hakaret fiillerinde daha kapsamlı ve telefon IP bilgileri ve BTK verileri eksenli geniş bir çerçevede soruşturmanın yapılması ve delillerin toplanarak esas failin belirlenmesi gereklidir.Bu belirlenirken öncelikle söz konusu sosyal medya hesabına hakaret içeren iletinin gerçekleştirildiği sırada hangi IP numarasından girildiğinin tespit edilmesi ve buradan kullanılan cihaza ve sonrasında cihazın sahibine ulaşılması gerekir. Bu IP’nin kime ait olduğunun internet servis sağlayıcı veya BTK’dan sorularak öğrenilmesi gereklidir.
Bahse konu tespit işlemleri ancak işlemi ancak Cumhuriyet savcıları veya mahkeme kararıyla yapılabilir. IP adresinin sahibi söz konusu sosyal medya hesabını kendisi kullanmış olabileceği gibi aile yakını veya arkadaşı gibi başka bir kimseye kullandırmış da olabilecektir. Ya da hesaba girilmesi veya kişi adına sahte hesap açılarak suçun işlenmiş olması da mümkündür. Bu kişilerin ifadelerinin alınmasıyla bu konu netlik kazanabilecektir.
IV. Sosyal Medya Üzerinden Hakaret Suçunun Cezası
Sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçu TCK Md.125/2’de düzenlenmiş olup, suçun temel şekline ilişkin cezaya tabidir ve cezası da üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır.
Ancak maddenin üçüncü fıkrasında sayılan haller söz konusu ise cezanın süresi 1 yıldan az olamaz.
V. Hakaret Suçlarında Uzlaştırma
CMK Md. 251 gereğince hakaret suçları, uzlaştırmaya tabidir. TCK m.125/1-2 ve 125/3-b ve c bentlerinde yer alan suçlardan kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçları hariç uzlaştırma teklifinden bulunulması ve buna göre soruşturma işlemlerinin sürdürülmesi gerekmektedir.
Uzlaştırma, ceza yargılaması bakımından bir koşuldur ve kişiye uzlaştırma teklifi yapılmadan ve usulüne göre uzlaştırma işlemleri yerine getirilmeden soruşturma yapılması mümkün değildir. Uzlaştırma teklifi, suçun işlendiği tarihten itibaren 1 aylık süre geçmeden yapılamaz.
Uzlaşmaya tabi suçlar ve uzlaştırma kurumunun işleyişi konusunda sitemizde yer alan “CMK Madde 253 Uzlaşma Nedir?” Başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
VI.Sosyal Medya Hakaret Tazminat Davası
Hakaret içerikli bir saldırıya uğrayan mağdur kişinin ceza davası yoluyla failin cezalandırılmasını sağlama hakkı bulunması yanında hukuk davası açmak suretiyle tazminat talep etme hakkı da bulunmaktadır. Bu nedenle hakarete maruz kalan kimse ceza davasından bağımsız olarak kişilik haklarına saldırı sebebiyle tazminat davası da açabilir. Özellikle ceza davasının sonuçlanamsı halinde bu davam dosyası tazminat davası bakımından bir delil niteliği taşıyacaktır.
Ceza davaları ile ilgili olarak Ankara Ceza Avukatı başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Sosyal medya kullanımın yaygınlaşması ve kişilerle kurulan sosyal temasların ana platformu olması sebebiyle sosyal medya üzerinden hakaret suçları önemli bir başlık teşkil etmektedir. Bu konuda ceza davası ve hukuk davası yönüyle uzman avukatlarımızdan bilgi alabilir ve hukuki danışmanlık alabilirsiniz. Avukatlık AÜT Tarifesi kapsamında 2024 yılı itibariyle yardımcı olmaktayız.
23 Responses
benım telefon numaram uzerınden sahte ınstıgnam hesapı acarak karsı tarafı rencı de edıcı konusmalar yapılmıs ve karsı taraf benı arayarak savcılıga suc duyrusunda bulunucagını soyledı yapanın kım oldugunu bılıyorum ama o kısı suclamaları kabul etmıyor ben kendımı nasıl aklaya bılırım Tesekkurler sımdı den
Çok teşekkürler İbrahim Bey,çok bilgilendirici ve açıklayıcı bir makale hazırlanmış…
Sosyal medyadan bir mv line üç harfli kelimeyle yorum yazmıştım “pic” ç’ nin noktası yok. Yaklaşık dört ay önce karakola ifadeye çağrıldım. Karakolda ki memur yaptığım yorumu gösterdi, memur bey “ç” nin noktası yok ama deyince ; zaten paylaşımda iki mv linin resmi var sen hanğisine söylediğin de belli değil, birşey çıkmaz dedi.İfademi imzalatıp gönderdi.İki gün önce arabulucu “uyap sms” mesajı gönderdi.En kısa sürede arayacağını belirtiyor. Ararsa teklifini kabul etmezsem ne olur ve mahkemeye gider mi?
Merhaba melek azad lakaplı Fatma demir adlı şahısın İnstagram hesabına ait bir fotoğrafının altına duba gibi olmuşsun amk yazılmış benim hesaptan nerdeyse bir yıl oluyor ve o hesap kapalı olmasına rağmen ekran görüntüsü alıp şikayette bulunmuş bana ifadeye çağrıldım bir şey çıkar mı napmam gerekiyor yardımcı olursanız sevinirim
bu konuya ilişkin bir avukat tutmanızı yada ifade vermeden önce ilgili baronunun CMK merkezinden talep etmenizi tavsiye ederiz. ilgili kollukta dosyayı ifade öncesi incelenerek ifade verilmesini tavsiye ederiz.
Bir kişi bana ortada hiç birşey yokken Instagram üzerinden AMG şeklinde hakaret etti bunun hukuksal cezası nedir
hakaret suçu suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
Selamlar ,
Instagram platformunda Galatasaray ile ilgili paylaşım yapmış bir sayfanın altına Fenerbahçeli olduğunu düşündüğüm birisi küfür etmiş . Ben de bu kişinin yorumunun altına Galatasarayli iş adamları sayfasını etiketleyerek bu arkadaş adliyeyi merak ediyor şeklinde yorum yapmıştım . Küfür eden kişi benim dm kutuma ” adliye çok gördüm ama ben anneni merak ediyorum bak şimdi ” şeklinde küfür etmiş . Hakaret ve buna bağlı olarak tazminat davası açabilir miyim ?
Danışmanlık yapmak isterseniz lütfen iletişime geçiniz bu beyefendiye güzel bir ders vermek istiyorum
Facebook’a ‘geri zekalı’, “aptal” diye hakarete uğradım. Ekran imajını aldım. Dava açmak istiyorum. Yardımcı olur musunuz?
Merhaba, Facebook’ta bir konu hakkında yorum yaptım. Yorumumu altına; Saçmalama,sen hakikaten salaksın.,beyni olmayan kuru kafalı cehennem odunu yazmış. Şikayet etmek istiyorum.Mahkemeleri ve savcılığı da böyle şeylerle meşgul etmek istemiyorum. Fakat bazı insanlara da haddini bildirmek lazım. Yardımcı olur musunuz?
Bu dosyalar savcılık aracılığıyla yürür suç Duyurusunda bulunmaktan başka bir seçeneceğimiz yok Ayşen hanım 🙂
Meraba ben sosyal medyadan hakaret içeren mesaj aldım bu mesaj hem hakaret hem tehtit içerikli bunun iş yerinden birinden aldığımı düşünüyorum kolluk kuvvetlere suç duyurusunda bulundum ama hala cvp gelmedi ve adam iş yerinde hal ve hareketleriyle beni tahrik ediyo traspaleti üstüme fırlatıyo iş yerindeki amirlere söyledim 5 haftadır hiç birşey yapmiyolar en son tartistigimizda bana mobink uygular gibi vardiyami degistirdiler
merhaba, eski sevgilim onunla paylaşmış olduğum tüm aile sırlarımız eşi ile paylaşmış. eşi, sürekli olarak benim ve ailemin sırları ile ilgili aşağılayıcı paylaşım yapıyor sosyal medya hesabı üzerinden. annemin sıkıntılı çalışma geçmişi, benim evlilik dışı bir çocuk olmam, vs. bugün babamın soyadıyle gönderme yaptığı bir gönderi paylaşmış. diğer gönderilerinde isim yoktu ama olaylar birebir benim ve ailemin yaşadığı şeyler. bununla ilgili bir dava açabilmem mümkün mü??
mümkün ilişkilendirme yapılarak suç duyurusunda bulunulması gerek.
Çağrı merkezinde çalışıyoruz hakaret ve küfür edenlere nasıl tazminat acabiliyoruz
Çağrı merkezinde çalışıyoruz hakaret ve küfür edenlere nasıl tazminat acabiliyoruz nasıl bir yol izleyebiliriz
Hakaret konusu olan eylem ve eylemi yapan kişiye karşı suç duyurusunda bulunup bir ceza davası açılması gerekmekte ancak uzlaşmaya tabi olan bir suç türü olduğu için uzlaşma olmaması durumunda iddianame düzenlenip ceza davası sonuçlandıktan sonra suçu sabit olunca tazminat davası açılmakta. Ancak yeni gelen 9. Yargı paketi ile uzlaşma kapsamından çıkarılarak ön ödeme kapsamına alınmıştır.
On ödemeden kasıt nedir? Yani teklif edilen bir meblaği hakarete uğrayan kabul ederse süreç sonlanıyor mu?
Çağrı merkezinden çalışıyoruz blkufir ve hakarat edenlere nasıl tazminat alınır ve nasıl bir yol izleyebiliriz teşekürler
Mrb dün birisi tebliğ Instagram da biri tebliğ yapan birileri için bir şeyler söyledi ve ben de sadece uyardım ,o da neye bu kadar savundun babanı mı bademlediler deyince ,ben de işte böyle herkes kendine yakıştığı gibi hareket ediyor üstesinden gelmeyince hakaret ediyorsunuz dedim . Hanımefendi ondan sonra görürsün hakaret davası açacağım dedi .Bu hakarete mi giriyor? Herkes kendine yakışanı yapıyor demek ve öncesinde o babam için bademlenmiş mi ? Dedi
Şikayet edeceğini iddia eden şahıs önce din ile ilgili dalga geçti ve Allah yok dedi bende bunun üzerine küfür ettim ve şikayet edeceğini söyledi sonuç ne olur ?
Merhabalar
Facebook’da medya paylaşımları yapan hesabın paylaştığı videoya 3 yıl önce hiç hatırlamadığım yorum yapmışım “yavşak sunucu şimdi ne düşünüyorsun”.diye
Paylaşılan video çok tahrik edici bir paylaşımdi o an etkiye tepki yazmışım diye düşünüyorum.
Videonun altında 700 tane yorum var hepsi küfür içerikli!
Dava Mersin’de açılmış ben İstanbul’dayım.
1) Avukat tutmalı mıyım?
2)Kazanma şansım nedir?
3)Kaybedersem ne kadar ceza öderim?
4)Maddi durumumda yok!
Sadece emekli maaşım var.
Teşekkür ederim.
Zaman aşımı ve dosya incelenmeli. Bu nedenle mutlaka hukuki yardım almak için bir avukat ile görüşün. Karşı Vekalet ücretleri ve ödeyeceğiniz tazminat ve tazminat davası kaynaklı Vekalet ücretleri ile ciddi bir maddi götürüsü olup, birde sabıkanız bozulur. Bu nedenle mutlaka süreci avukatla yürütün. Maddi durumunuz yok ise, adli yardım bürosundan destek alınız.