Öğretmen Güvenlik Soruşturması Nedir?

Öğretmen güvenlik soruşturması, öğretmen adaylarının öğretmenliğe girişte belirli şartları taşıyıp taşımadığı yönünde yapılan soruşturmadır.

Öğretmen adayları mesleğe girişte, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48.maddesinde belirtilen genel şartların yanında, KPSS puanına sahip olmak ve yapılacak sözlü sınavdan başarıyla geçmek gibi bazı özel şartları da yerine getirmelidirler.

Öğretmen Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır?

Öğretmen güvenlik soruşturmasının nasıl yapılacağı, 17 Nisan 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda açıkça düzenlenmiştir. Buna göre Kanunda, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışacak öğretmenler için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının birlikte yapılacağı ifade edilmiştir.

Arşiv araştırması;

a) Kişinin adli sicil kaydının,

b) Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından hâlen aranıp aranmadığının,

c) Kişi hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının,

ç) Kişi hakkında kesinleşmiş mahkeme kararları ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinin beşinci ve 231 inci maddesinin onüçüncü fıkraları kapsamında alınan kararlar ile kişi hakkında devam eden veya sonuçlanmış olan soruşturma ya da kovuşturmalar kapsamındaki olguların,

d) Hakkında kamu görevinden çıkarılma ya da kesinleşmiş memurluktan çıkarma cezası olup olmadığının, mevcut kayıtlardan tespit edilmesidir.

Güvenlik soruşturması ise arşiv araştırmasının yanında, yani arşiv araştırmasına ek olarak;

a) Görevin gerektirdiği niteliklerle ilgili kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerindeki olgusal verilerinin,

b) Yabancı devlet kurumları ve yabancılarla ilişiğinin,

c) Terör örgütleri veya suç işlemek amacıyla kurulan örgütlerle eylem birliği, irtibat ve iltisak içinde olup olmadığının,

mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesidir.

Yukarıda belirtilen şartları taşıyan ve yapılan araştırmalar sonucunda herhangi bir olumsuzluk tespit edilmeyen kişilerin öğretmen güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanır.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması,

• Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı,
• Emniyet Genel Müdürlüğü ve
• Mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır.

Öğretmen Güvenlik Soruşturması Kimleri Kapsamaktadır?

Öğretmen güvenlik soruşturması, ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacak kişileri kapsamaktadır. Diğer bir deyişle, bir defa güvenlik soruşturması yapılan ve kamu görevine atanan öğretmenler ile ilgili sonradan güvenlik soruşturması yapılamaz.

Öğretmen Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanırsa Neler Yapılmalıdır?

Öğretmen güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması durumunda, güvenlik soruşturmasının olumsuza sonuçlanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle idare mahkemelerinde dava açılabilir.

Dava açma süresi, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığını öğrenme tarihini veya güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığı tebliğ edilmiş ise tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 60 gündür.

Yetkili idare mahkemesi ise, işlemi tesis eden idarenin bağlı bulunduğu yer idare mahkemesidir. Bu durumda öğretmen güvenlik soruşturması Milli Eğitim Bakanlığı tarafından olumsuz sonuçlandırılacağı için yetkili mahkeme de Ankara İdare Mahkemeleridir.

Öğretmen Güvenlik Soruşturmasının Olumsuz Sonuçlanmasına Neden Olabilecek Haller Nelerdir?

Bir suçtan 1 yıl veya daha fazla hapis cezası almak memuriyete engel hallerden olduğundan, bu durum güvenlik soruşturmasının da olumsuz sonuçlanmasına neden olur.

Bunun yanında affa uğramış olsalar bile;

• Devletin güvenliğine karşı suçlar,
• Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, 
• Zimmet,
• İrtikâp,
• Rüşvet,
• Hırsızlık,
• Dolandırıcılık,
• Sahtecilik,
• Güveni kötüye kullanma,
• Hileli iflas,
• İhaleye fesat karıştırma,
• Edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya
• Kaçakçılık suçlarından mahkûm olmuş olmak da güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanmasına neden olur.

Son Anayasa Mahkemesi kararları doğrultusunda, yukarıda saydığımız suçlardan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olması da öğretmen güvenlik soruşturmasını olumsuz sonuçlandırır.

Ücretli Öğretmenlikte Güvenlik Soruşturması Bulunur Mu?

Uygulamada karşılaştığımız durumlardan yola çıktığımızda, ücretli öğretmenlikte güvenlik soruşturmasının genel itibariyle yapılmadığını söyleyebiliriz.

Konu hakkında çok daha detaylı bilgi için Or Hukuk ve Danışmanlık ile iletişime geçebilirsiniz.