Sürücü belgesi olmadan araç kullanmak bir kabahattir ve başka bir suçun işlenmesinde çoğu zaman belirleyicidir.
Hukuken TCK’da düzenlenen suçlara uygulanan adli cezalar dışında 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda genel çerçevesi belirlenen ve karşılığında idari yaptırım uygulanması gereken haksızlık eylemleri olarak tarif edilen kabahatler değişik kanunlarda düzenlenmiştir. Ehliyet halk arasında yanlış kullanılan bir tabirdir ve sürücü belgesi kanunda düzenlenmiştir ve esasen sürücü belgesi olmadan araç kullanmak bir kabahat eylemi olarak 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu (KTK)’nda düzenlenmiştir.
2918 sayılı KTK Md. 36/3-a hükmü gereğince “sürücü belgesiz olarak motorlu araç kullanmak” idari yaptırıma tabi bir kabahattir ve bu kabahat sebebiyle uygulanması gereken idari para cezası miktarı 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 17/7 maddesine göre her yıl yeninden değerlenen ceza miktarı 2024 yılı için 12.977 TL’dir.
Bu cezanın kanun gereğince tebliğ edilmesinden itibaren 15 günlük süre içerisinde ödenmesi halinde % 25 indirimli olarak 9.732,75 TL tahsil edilir (2024 yılında).
Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca aracının kullanılmasına izin veren sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda trafik idari para cezası karar tutanağı düzenlenir.
Kişi sürücü belgesi olmadan araç kullanmak suretiyle ayrıca kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idarede bulunmuş ise hakkında TCK Md. 179/2 hükmü gereğince adli soruşturma açılır ve üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir. Bu suç bakımından seri muhakeme usulü uygulanır.
Ehliyetsiz Araç Kullanırken Kazaya Karışmak
Sürücü belgesi olmadan kişi araç kullanmak suretiyle bir kazaya karışırsa ayrıca hakkında genel güvenliği tehlikeye sokmak suçundan TCK Md. 179/2 ve yaralama ya da ölüm meydana gelmiş ise taksirle adam yaralama suçundan TCK Md. 89 ve taksirle adam yaralama suçundan TCK Md. 86 hükmüne göre soruşturma ve yargılama yapılır.
Ehliyetsiz ve Alkollü Araç Kullanmak
Sürücü belgesi olmadan araç kullanmak ve alkollü araç kullanılması halinde 2918 sayılı KTK’nun hem 36/3-a hükmüne göre 12.977 TL hem de 48/5 hükmünden 1. defada 6.439 TL idari para cezası birlikte uygulanır.
Geriye doğru beş yıl içinde; 1.defasında 6 ay, 2. defasında 2 yıl, 3 ve fazla sayıda işlem yapılmasında 5’er yıl olmak üzere sürücü belgesini kullanmaktan kişi men edilir.
Ehliyetsiz Araç Kullanmanın Para Cezası Ne Kadardır?
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu Md. 36/3-a hükmü gereğince “sürücü belgesiz olarak motorlu araç kullanmak”tan uygulanan idari para cezası miktarı 2024 yılı için 12.977 TL’dir.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Durumunda Araç Trafikten Men Edilir mi?
Aracın trafikte seyretmesine ilişkin bir eksiklik söz konusu değilse aracın trafikten men edilmesi mümkün değildir ancak sürücüye 2918 sayılı KTK Md. 48/5’ten işlem yapılması halinde başka bir sürücü belgesi sahibi kişinin aracı alması istenir, bu mümkün değilse aracın çekilerek yed-i emin otoparkına çekilmesi sağlanır.
Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?
Sürücü belgesi olmadan araç kullanma sebebiyle kesilen idari para cezasına 5326 sayılı Kabahatler Kanunu Md. 27 hükmü gereğince kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir.
Başvuru ve itiraz, bir Dilekçe ile gerekçesi açıklanmak ve hukuka aykırı idari yaptırım uygulandığı gösterilmek suretiyle yapılır.
İkinci Kez Ehliyetsiz Araç Kullanma Cezası Nedir?
Sürücü belgesiz araç kullanmak kabahatine ilişkin olarak ikinci kez aynı kişinin bu fiili işlemesi halinde kendisine 2918 sayılı TK Md. 36/3-a hükmüne göre idari para cezası bir kez daha uygulanır ve artırım uygulanmaz cezada.
