Mail Order Nedir? Dolandırıcılığı Nasıl Yapılır?

Mail order, tüketicilerin siparişlerini posta, telefon, faks veya daha yaygın olarak internet üzerinden verdiği, ürünlerin kargo aracılığıyla teslim edildiği bir satış yöntemidir. Bu sistemde tüketici, bir mağazaya gitmeden ürün seçer, sipariş verir ve ürün kapısına kadar getirilir. Türkiye’de bu sistem genellikle “uzaktan satış” ya da “e-ticaret” ile iç içe geçmiş durumdadır.

Mail Order Sistemi İki Şekilde Karşımıza Çıkabilir:

1. Kredi Kartı Mail Order Formu ile Satış:
   Tüketici, kart bilgilerini bir forma yazarak satıcıya ulaştırır. Satıcı bu bilgilerle manuel olarak POS cihazı üzerinden tahsilat yapar. Bu yöntem genellikle küçük işletmeler veya mesafeli satış anlaşmalarının henüz dijitalleşmediği yerlerde görülür.
2. Web Sitesi Üzerinden Sipariş:
   Tüketici online mağaza üzerinden alışveriş yapar ve kredi kartı ile ödeme yapar. Bu yöntem artık daha güvenli olan 3D Secure sistemleri ile desteklenmektedir.
   
   

Mail order dolandırıcılığı, hem tüketiciyi hem de zaman zaman şirketleri mağdur edebilen çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilir. İşte en yaygın dolandırıcılık yöntemleri:

          Dolandırıcılar sahte web siteleri veya sosyal medya reklamlarıyla “indirimli ürün satışı” vaadiyle kişilere ulaşır.

          Sipariş için kart bilgilerini ve CVV kodunu isteyen sahte mail order formu gönderirler. Bu bilgilerle daha sonra habersizce alışveriş yaparlar veya karttan nakit çekim yaparlar.

          Bir mağazaya verilen kart yetkilendirme formu, üçüncü şahısların eline geçtiğinde farklı ödemeler için kötüye kullanılabilir.

Mail Order İle Ürün Satışı Nasıl Yapılır?

Geleneksel mail order sisteminde genellikle kredi kartı ile ödeme alınır. Mail order belgesine girilen müşteri kart bilgileri ile normalde alınan malın ödemesi yapılır ve kişinin ödemesi POS Cihazından kartın çekilmesi suretiyle tahsil edilmez. Bazen mail order ile fazla para ve ödenmemesi gereken para çekilebilir ancak geleneksel sistemde mail order için müşterinin telefonuna onay kodu gönderilmektedir. Ancak bu ödemeler bu kod girildikten sonra işlem yapılabilir hale gelir. Bunun dışında güvenlik araçları çalışmadan onay işlemi gerçekleştirilmeden ve mal satışı yapılmadan alınan tahsilatların dolandırıcılık olduğu görülmektedir.

Mail Order Sisteminin Avantajları ve Dezavantajları

          Avantajları

          1. Müşteri İçin Kolaylık

• Evden çıkmadan sipariş verilebilir.
  
  
  • Katalog veya internet üzerinden detaylı ürün incelemesi yapılabilir.
    
    
  • Kırsal alanlarda yaşayanlar için şehirdeki mağazalardan alışveriş imkanı sunar.

          2. Zaman Tasarrufu

• Fiziksel mağazaya gitme ihtiyacı ortadan kalkar.
  
  
  • Sipariş işlemleri telefon, posta veya internet üzerinden kısa sürede tamamlanabilir.

          3. Geniş Ürün Yelpazesi

• Tek bir katalog veya web sitesi üzerinden çok sayıda ürün görüntülenebilir.
  
  
  • Yerel mağazalarda bulunmayan ürünler de sipariş edilebilir.
    
    

          4. Düşük Maliyetli İşletme Modeli

• Satıcılar fiziksel mağaza açmak zorunda kalmaz.
  
  
  • Depo ve stok maliyetleri azaltılabilir.
    
    
  • Pazarlama ve dağıtım doğrudan müşteriye yapılır.
    
    

          5. Pazarlama İmkanı

• Kataloglar, e-posta broşürleri veya doğrudan postalama kampanyalarıyla belirli hedef kitlelere ulaşılabilir.
  • Sadık müşteri kitlesi oluşturmak kolaylaşır.
    
    

          Dezavantajları

          1. Ürünü Önceden Görüp Deneyememe

• Müşteri ürünü fiziksel olarak inceleyemez veya deneyemez.
  
  
  • Renk, beden, doku gibi detaylarda beklenti ile gerçek arasında fark olabilir.
    
    

          2. Teslimat Gecikmeleri ve Lojistik Problemler

• Kargo sürecinde gecikmeler yaşanabilir.
  
  
  • Kırılma, kaybolma gibi sorunlar oluşabilir.
    
    

          3. İade Süreci Karmaşası

• İade prosedürleri uzun ve karmaşık olabilir.
  
  
  • Ürün iadesi için kargo ücretleri müşteriye yüklenebilir.
    
    

          4. Güven Sorunu

• Özellikle telefon veya katalogla yapılan siparişlerde dolandırıcılık riski vardır.
  • Müşteri, ödemeyi yaptıktan sonra ürünün gelmeme ihtimaline karşı tereddüt yaşayabilir.
    
    

          5. Teknolojik Gereksinimler ve Erişim Sorunları

• İnternet erişimi olmayan veya katalogları alamayan kişiler bu sistemden faydalanamaz.
  • Dijital sistemler gelişmemişse müşteri memnuniyeti düşebilir.
    
    

Dolandırıcılık Yöntemleri Ve Mağdurların Hakları

Mail order dolandırıcılığı, özellikle internetten alışveriş yapan tüketicileri hedef alan yaygın bir dolandırıcılık türüdür. Bu sistemde dolandırıcılar, tüketicileri sahte veya aldatıcı yollarla kandırarak maddi zarara uğratır. Aşağıda bu dolandırıcılık yöntemleri ve mağdurların sahip olduğu haklar detaylıca açıklanmıştır.

          Yöntemleri

1. Sahte İnternet Siteleri Üzerinden Satış
   1. Dolandırıcılar, tanınmış markaları taklit eden sahte siteler kurarak ürün satışı yapar.Sipariş edilen ürün ya hiç gönderilmez ya da siparişten tamamen farklı, değersiz bir ürün gönderilir.
2. 1. Sosyal Medya Reklamlarıyla Tetikleme
   1. Instagram, Facebook gibi platformlarda cazip fiyatlı ürün reklamları yayımlanır. Tüketiciler bu reklamlardaki linklere yönlendirilir ve alışveriş yapmaya ikna edilir.
      
      
3. 1. Mail Order Talimat Formları ile Bilgi Toplama Tüketicilerden kredi kartı bilgileri istenir. Mail order formu aracılığıyla kart bilgilerinin paylaşılması talep edilir.Bu bilgilerle izinsiz harcamalar yapılır.
      
      
4. 1. Kapıda Ödeme Tuzağı Sipariş edilen ürün yerine sahte ya da değersiz ürün kapıda teslim edilir.Kapıda ödeme yöntemi kullanıldığı için mağdur, ürün açılmadan ödeme yapmış olur.
      
      
5. 1. İade Sürecinin Engellenmesi Dolandırıcı firmalar, iade adresi vermez veya iletişim kurulamayan sahte e-posta adresleri kullanır.

          Mağdurların Sahip Olduğu Hukuki Haklar

1. Tüketici Kanunu’na Dayalı Haklar
   1. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında:
      1. Ayıplı mal durumunda tüketici, cayma hakkı dahil 4 temel haktan birini kullanabilir.
      1. Satın alınan ürünün iade edilmesi, ücretsiz onarımı veya muadili ile değişimi istenebilir.
         
         
   1. Cayma Hakkı
   1. İnternet veya telefon üzerinden yapılan alışverişlerde, 14 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden cayma hakkı vardır.
   1. Ancak sahte firmalarda bu hak fiilen uygulanamayabilir.
   1. Savcılığa Suç Duyurusu
   1. TCK kapsamında “nitelikli dolandırıcılık” suçuna girer. Mağdur, savcılığa giderek şikâyette bulunabilir.
   1. Özellikle sahte siteler, sahte unvanlar ve kapıda ödeme dolandırıcılığı, ağır cezalarla sonuçlanabilecek suçlardandır.
   1. Bankaya Başvuru – Harcama İtirazıKartla yapılan ödemelerde, banka ile iletişime geçilip “mail order dolandırıcılığı” gerekçesiyle işlem iptali talep edilebilir.Banka, gerekli durumlarda işlem tutarını karta iade eder (chargeback sistemi).
   1. Tüketici Hakem Heyeti veya Mahkemesi Başvurusu
   1. Maddi tutara göre Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi’ne başvuru yapılabilir.
      
      

Dolandırıcılık Davasında Savunma ve Hukuki Süreç

Sanığın eylemine, mağdurun beyanına ve eldeki delillere göre şekillenen, hem ceza hukuku hem de bilişim suçlarıyla ilgili teknik detaylar içeren bir süreçtir.

Mail order dolandırıcılığı, genellikle kredi kartı bilgilerinin rızaya dayanmadan kullanılarak mal veya hizmet satın alınması şeklinde gerçekleşir. Failler, başkalarının kart bilgilerini (çoğunlukla yasa dışı yollardan) edinerek, internet veya telefon yoluyla alışveriş yaparlar.

Bu tür dolandırıcılık TCK m.157 (Basit dolandırıcılık) veya daha ağır şekliyle TCK m.158 (Nitelikli dolandırıcılık) kapsamında değerlendirilir.

Mail Order kullanılması ve kredi kartından kişinin bilgisi dışında işlem yapılması eylemine ilişkine IP bilgileri, işlemin yapıldığı işyeri ve adres ya da alımı yapılan malın kime gittiği ve kargolandığı ve kargoya veren ve kargoyu alan bilgileri gibi olaydaki her türlü bilgi incelenmeli ve veriler dikkate alınmalıdır.

a) Soruşturma Aşaması

• Şikâyet üzerine savcılık soruşturma başlatır.
• IP adresi takibi, kamera kayıtları, telefon sinyalleri, banka yazışmaları gibi deliller toplan
• Şüpheli tespit edilirse gözaltı ve/veya ifade alma işlemi gerçekleştirilir.
  
  

b) Dava Aşaması

• Savcı iddianame düzenleyerek kamu davası açar.
• Genellikle TCK 158/1-f maddesi (bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık) uygulanır.
• Cezası 4 yıldan 10 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.
  
  

Savunma, suça dair bilgi, kast ve eylemin sanıkla ilişkilendirilme düzeyine göre hazırlanmalıdır.

Kart sahibinin rızası olduğu iddiası ve Mail order formunun başkası tarafından doldurulduğu savunmada kullanılabilen olaya göre yapılan nitelemelerdir. Zararın giderildiği, mağdura ödeme yapıldığı ispatlanırsa etkin pişmanlık hükümleri devreye girer (TCK 168). Bu durumda ceza ciddi ölçüde indirilir veya ertelenebilir.