Eksik işlerin varlığını kural olarak iş sahibi, giderildiğini ise yüklenici ispat etmelidir. Öncesinde eserin teslim edildiğini ispatlama yükümlülüğünün yüklenicide olduğu da gözetilecektir.
Eser sözleşmesi imzalandıktan sonra yapılan işlerin yüklenici tarafından yapıldığı karine olarak kabul edilir. Ancak bu karinenin aksi savunulup ispat edilebilir. Bu nedenle eser sözleşmelerinde kural olarak sözleşme feshedilmediği veya işten el çektiği kanıtlanmadığı sürece imalatın yüklenici tarafından yapıldığı kabul edilmelidir. Başka bir değişle, iş sahibi eseri kendisinin tamamladığını, yüklenicinin işi terk ettiğini; yani sözleşmenin sona erdiğini kanıtlamakla yükümlüdür.
Eksik olduğu belirtilen işler tamamlanmamış, yani eksiklikler giderilmemişse yapılacak delil tespiti, keşif ve alınacak bilirkişi raporu fazla işlerin varlığı ve miktarı saptanabilecektir. Eksik olduğu belirtilen işler tamamlanmış ise burada fiili karine devreye girecektir. Ve öncesinde tespit ettirilmiş bir eksiklik bulunmadıkça mevcut imalatın yüklenici tarafından yapıldığı ve bu kapsamda giderilmiş olan eksikliklerin de yüklenici tarafından tamamlandığı kabul edilecektir. İş sahibi eksikliklerin kendisi tarafından giderildiğini belirten 3.kişilerden alınmış fatura veya belgeler sunsa bile bunların başka işler için de alınmış belgeler olabileceği her zaman temini mümkün belgeler olduğu da gözetilerek delil değerlendirilmesi yapılmalıdır.
Yapılan işlerin eksik olduğu teslim tutanağı ile belirlenmiş ise, iş sahibi bu tutanak ile işin eksik yapıldığını ispatlamış olacaktır. Sonrasında eksik işlerin tamamlandığını yüklenici ispatlamalıdır. Sonrasında eksik işler tamamlanmış ancak yüklenici ve iş sahibi bu eksiklikleri kendilerinin giderdiğini iddia ediyor olabilir. Bu durumda kural olarak bu eksiklikleri iş sahibinin giderdiği kabul edilecek ancak aksini yüklenici ispatlayacaktır. Bu nedenledir ki geçici kabul tutanağındaki eksikliklerin giderildiğini yüklenici kanıtlamalıdır.
Eksik İşlerin Varlığının Delil Tespiti ile İspatı
Teslimin eksik yapıldığının delil tespiti ile ispatlanması halinde de eksik işlerin kendisi tarafından giderildiğini yüklenici ispatlamalıdır. Delil tespitinde yer almayan ve sonradan ileri sürülen eksik işlerin varlığını ve kendisi tarafından giderildiğini iş sahibi ispatlamalıdır.
Sözleşme ilişkisi bulunduğu ispatlanmış ise, yapılan veya yapılmayan işlerin ne olduğu konusu hukuki işlem niteliğinde olmadığından bu nedenle senetle ispat kuralına tabi bulunmadığından tanık dâhil her türlü delille kanıtlanabilir. Ancak eserin eksik teslim edildiğine dair yükleniciyi bağlayan kesin delillerden olan yazılı belge varsa durum değişir. Burada yüklenici eksiklikleri daha sonra kendisinin tamamladığını yani bu belgenin aksini aynı güçte delillerle ispatlamalıdır.
“Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Borçları” başlıklı makalemize buradan ulaşabilirsiniz.