Uyuşturucu maddenin imal ve ticareti ile kullanılmasını kolaylaştırmadan ayrı olarak TCK Md. 191’de “kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak” başlığı altında bu suç düzenlenmiştir.
Suç, kullanmak amacıyla uyuşturucu ve uyarıcı maddenin satın alınması, temin edilmesi ve bulundurulmasını düzenlemektedir.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanma Suçunun Tanımı ve Unsurları
Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanma suçu bakımından önem taşıyan konu suça konu maddenin miktarıdır. Kullanmak için bu maddelerin bulundurulduğu konusunda yargılama mercii ikna olmalıdır. Burada kesin bir sınır tarif etmek mümkün değildir. Kanun, ne için maddenin bulundurulduğu konusunda değerlendirme yapmayı hakimin vicdani takdirine bırakmıştır.
Kişisel kullanım için esas alınan miktar, kişinin fiziksel ve ruhsal yapısı ile uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğine, cinsine ve kalitesine farklılaşır. Bu durum da ancak tıbbi ve uzman bilirkişi incelemesi ve kolluk görüşü ile belirlenebilir. Kişisel kullanım amacı dışında madde bulundurulduğu ancak kişinin bağımlılık ve kullanma durumu da gözetilerek geniş çaplı bir araştırma ile ve bu araştırma sonuçlarının kişinin beyanlarıyla uyumuna göre belirlenir.
Kişinin ticaret amacıyla daha önce bir eylemde bulunmadığı konusunda Mahkemece tespit yapılmış olmalıdır. Kişi daha önce böyle bir eylemde bulunmuş ise maddenin de kullanmak amaçlı bulundurmadığı kabul edilmiş olur.
Yine madde kullanmak amacıyla erişime hazır bir şekilde ve buna uygun bir nitelikte bulundurulmalıdır. Depolanmış, saklanmış ve gerektiğinde çıkarılarak ticari amaçla satışa sunulacak şekilde hazırlanmış bir maddenin kullanmak amacıyla bulundurulmadığı açıktır.
Ayrıca maddeler, aynı miktarda ve benzer şekilde ve düzenli olarak paketlenmiş ve sınıflandırılmış olarak tutulmakta ve saklanmakta ise bu maddelerin ticaret amacıyla bulundurulduğunu kabul etmek gerekecektir.
Kullanmak amacıyla uyuşturucu ve uyarıcı madde bulundurulmakta olduğu;
* Maddenin erişime her zaman uygun olup olmamasından,
* Maddenin bulundurulma şeklinden,
* Geçmişteki benzer eylemlerinden,
* Kullanmaya dair göz önünde bulundurulacak diğer koşullara göre,
Tespit edilebilir.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanma Suçunun Cezaları ve Hükümleri – TCK 191
Maddenin birinci fıkrasına göre kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Maddenin onuncu fıkrasına göre birinci fıkradaki fiillerin; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Maddenin 2-9 uncu fıkraları arasında kamu davasının açılmasının ertelenmesi ile ilgili hükümlere, erteleme süresinde kişi hakkında alınacak tedbirlere ve denetimli serbestlik uygulanmasına, maddenin dördüncü ve beşinci fıkrasında sayılan hallerin ertelenme süresi içerisinde mevcut olduğunun tespit edilmesi halinde kamu davasının açılmasına, altıncı fıkrasında kişi hakkında bu suçtan tekraren kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemeyecek hallere, maddenin yedinci fıkrasında erteleme süresi zarfında kişinin bu suçu tekrar işlemediğinin belirlenmesi halinde hakkında açılan soruşturma bakımından kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesine, TCK Md. 188 ve 190 gereğince yapılan soruşturma kapsamında suçun bu madde kapsamında olduğunun anlaşılması halinde kişi hakkında HAGB karar verilmesine ve maddenin dokuzuncu fıkrasında kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve HAGB bakımından CMK Md. 171 ve 231 inc maddesi hükümlerinin uygulanması düzenlenmiştir.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanma Suçu İşleyen Kişilerin Sorumluluğu ve Ceza İndirimi
TCK Md. 192’de kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişileri de kapsayacak şekilde “etkin pişmanlık” hükümlerine yer verilmiştir.
Bunun dışında TCK Md. 191’de kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve HAGB’nın uygulanabileceği haller sıralanmıştır. Ancak bu bölümde bahse konu suç bakımından bir ceza indirimine yer verilmemiştir. Özellikle kamu davasının açılmasının ertelenmesi süresi içerisinde kişinin belirli eylemleri yapması ve ya da yaptığı konusunda tespit yapılırsa kişinin hakkında soruşturma sürecinin sonuçlandırılmasına ve kamu davası açılmasına yer verilmiştir.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanma Suçunda Mahkeme Süreci ve Savunma Hakkı
Kanun koyucu, uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin kullanımı amacıyla satın alma, bulundurma, kabul etme ve kullanma fiilerini ticari amaçla işlenen suçlara göre ayrımın ve farklı bir düzenleme yapmıştır.
Burada uyuşturucu ve uyarıcı maddelere karşı bağımlılığı bulunan veya tek bir sefer herhangi bir şekilde bu maddeleri kullanmak amaçlı bulunduran kişiler bakımından fiilin tek bir kez işlenmesi halinde ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi koşulları ihlal edilmediği hallerde haklarında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi benimsenmiştir. Diğer yandan bu kişi hakkında denetimli serbestlik tedbirini de 1 yıl süreyle uygulanması ve bu sürenin 2 yıl daha uzatılmasına ve gerektiğinde denetimli serbestlik süresi içerisinde kişi hakkında tedavi tedbiri uygulanmasına ve Cumhuriyet savcısınca kişi hakkında yılda 2 defa olmak üzere tıbbi tetkik yaptırılabilmesine olanak sağlanmıştır.
Asliye Ceza Mahkemesi görev alanında yer alan bu suçlar bakımından yargılama genel yargılama ilkelerine göre yürütülür. Zaten suçun, uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin kullanımı anında tespit edilmesi halinde suçüstü koşulları söz konusu olacaktır ve artık başkaca bir delile yargılama bakımından ihtiyaç bulunmamaktadır.
Kişinin uyuşturucu kullandığı konusunda ayrıca tıbbi tetkikler de yargılamada sonuca ulaşmak bakımından etkili olacaktır.
Bu suç bakımından özellikle isnadın ticareti de içerecek şekilde yapıldığını dikkate almak gerekmektedir. Kullanmak için madde temin edildiği ispat edilmesi zor bir konu olup, buna dair kolluğun el koyduğu durumun ve orada neden bulunulduğunun, madde kullanımına dair iddiaların ayrıca gerçek olmayan ticaret isnatlarının hukuki çerçevede Savunmada göz önünde bulundurulması gerekir.
Savunma hukuki gerekçeleri ve maddi olgulara göre yapılmalı kişinin kullanmak amaçlı orada olmadığı ve bulunan kanıtların da neye ve kime dair olduğu bütünüyle yargılama sürecinde genel olarak açıklanmalıdır.
İsnad edilme şekli ve kolluğun buna dair sunduğu deliller bakımından ilk andan yargılama sürecine kadar her aşamayı detayları ile takip etmek ve Savunma için ön hazırlıkları yapmak büyük önem taşır. Bu nedenle hukuki yardım alınmasında fayda bulunmaktadır.
Uzman kadromuzla or.av.tr adresimizden bilgi alabilir ve hukuki yardımımızdan yararlanabilirsiniz.
Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticaretinin Tanımı ve Unsurları
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve bin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Ancak, uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye verilecek hapis cezası on beş yıldan az olamaz.
Bu suçun oluşması bakımından ticari amaçla satma, verme, nakletme, depolama, satın alma, kabul etme ve bulundurma gibi eylemler suç kabul edilmiştir.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması halinde de ceza yarı oranında artırılır (TCK Md. 188/4-a). Yine bu fiillerin okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza da yarı oranında artırılır (TCK Md. 188/4-b).
Bu suçun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında, suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek ceza bir kat artırılır (TCK Md. 188/5).
Bu suç bakımından işlenen fiillerde ticaret ve kazanç elde etmek amaçtır. Suçun işlenmesin de ticaret kastı bulunmalı, maddede sayılan eylemler ticaret amaçlı işlenmeli, işlenen eylemin suç teşkil ettiği açık olmalı ve eylem ile ticari kazanç elde etme bakımından nedensel bir ilişki söz konusu olmalıdır.
Ticari kazanç elde etmek amacıyla uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin ticareti, nitelikli bir suçtur ve kamu yararı bakımından üzerinden önemle durulan bir suç tipidir. Ticaret eyleminin yapılma şekli, piyasa koşulları, hedef kitle vb. ilkeler suçun işlenmesi bakımından önem arz etse de cezalandırma bakımından önem taşımaz. Ancak tespit edilen maddenin miktarı kişinin hangi amaçla bulundurduğu ve ticari kastının olup olmadığı bakımından göz önünde bulundurulur.
Ceza hukuku avukatı ile tüm bu gibi konularda destek alabilirsiniz.
