Defter denince vergi hukukunda tutulması gerekli yasal defterler anlaşılması gerekir. Bunlar yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebirdir. Tüzel kişiliğin niteliğine göre (kollektif, limited, anonim şirket gibi) tutulması zorunlu defterlere bazı defterler de eklenebilmektedir.
Bir de e defter vardır. e-Defter; tutulması zorunlu olan yevmiye defteri ve büyük defterin elektronik dosya olarak hazırlanması ve kaydedilmesidir. E-Defter, ispat aracı olarak kullanılabilen, ibraz edilebilmesi ile açılış ve kapanışlarına ilişkin tasdik işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasını mümkün hale getiren bir uygulamadır. E-Deftere 2021 yılında 4 milyon brüt satış hasılatı olan mükellefler sektör ayrımı yapmaksızın 01.01.2023 tarihinde, 2022 yılında 3 milyon brüt satış hasılatı olan mükellefler sektör ayrımı yapmaksızın 01.01.2024 tarihinde geçmek zorundadırlar.
Belgeden kasıt ise genel olarak faturadır. Bir de e-Fatura vardır. e-Fatura uygulaması, faturaların internet bağlantısı kullanılarak elektronik ortamda düzenlenmesini, paylaşılmasını ve izlenmesini sağlayan bir sistemdir. E-faturaya 2021 yılında 4 milyon brüt satış hasılatı olan mükellefler sektör ayrımı yapmaksızın 01.07.2022 tarihinde, 2022 yılında 3 milyon brüt satış hasılatı olan mükellefler sektör ayrımı yapmaksızın 01.07.2023 tarihinde geçmek zorundadırlar. Ayrıca e-Faturanın avantajlarından yararlanmak isteyen mükellefler de de istemeleri halinde gönüllü olarak bu uygulamaya geçiş yapabilirler.
Defter belge ibrazı ise tutulması zorunlu olan defterler (yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri gibi) ile düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin (fatura, sevk irsaliyesi, gider pusulası gibi) incelemeye yetkili olanlarca istenilmesi üzerine sunulmasıdır.
Defter ve belge ibrazında süre 15 gündür. Makul sebeplerin bulunması halinde 15 günden aşağı olmamak üzere ek süre verilebilir. Geriye dönük 5 yıllık defter ve belgenin ibrazı istenebilir. Çünkü 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre defter ve belgelerin saklanma süresi 5 yıldır.
Defter ve/veya Belge İbraz Edilmezse Ne Olur?
Yasal defter ve belgelerin incelemeye yetkili olanlara süresi içinde ibraz edilmemesinin hem vergisel, hem de cezai sonuçları vardır. Şöyle ki;
Defter ve belgelerin ya da sadece defterlerin veya sadece belgelerin ibraz edilmemesi halinde düzenlenecek vergi inceleme raporu ile mükelleflerin indirim konusu yaptığı KDV’ler reddedilir ve mükellefin KDV beyanı yeniden oluşturulur. Yeniden düzenlenen KDV beyanına göre ödenecek KDV’ler yanında hesaplanan KDV’ler üzerinden 3 kat da vergi ziyaı cezası kesilir.
Yapılan bu tarhiyat ve kesilen cezaya karşı Vergi Mahkemesinde dava açılabilir. Açılacak bu davada kullanılacak argümanlara göre tarh edilen verginin ve kesilen cezanın tamamının veya büyük kısmının iptal ettirilmesi mümkündür. Bu konuda vergi hukuku konusunda uzman profesyonel bir ekipten destek alınması olumlu sonuç almak açısından elzemdir.
Yine yasal defter ve/veya belgelerin ibraz edilmemesi halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanununa Muhalefet suçlaması ile ceza davası açılır. Defter ve belgelerin ibraz edilmemesinin müeyyidesi 18 aydan 5 yıla kadar hapis cezasıdır. Bu davanın da ceza hukuku yanında vergi hukuku alanında uzman avukatlara takip edilmesi ceza almama açısından önemlidir.
Or Hukuk bürosu, bünyesindeki uzman vergi ve ceza hukukçuları ile bu konuda profesyonel destek sağlayarak hem verginin, hem de cezanın kaldırılması noktasında önemli rol oynamaktadır.
