Ticari ilişkinin devamı sırasında bu işe konu emtianın satın alınmasına dair düzenlenmesi gereken fatura bakımından 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda tacir olan kişiler yönüyle bazı yükümlülükler belirlenmiştir. Kanunun 21 inci maddesi hükmü şöyledir:
“Fatura ve teyit mektubu
MADDE 21-(1)Ticari işletmesi bağlamında bir mal satmış, üretmiş, bir iş görmüş veya bir menfaat sağlamış olan tacirden, diğer taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise bunun da faturada gösterilmesini isteyebilir.
(2)Bir fatura alan kişi aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde, faturanın içeriği hakkında bir itirazda bulunmamışsa bu içeriği kabul etmiş sayılır.
(3)Telefonla, telgrafla, herhangi bir iletişim veya bilişim aracıyla veya diğer bir teknik araçla ya da sözlü olarak kurulan sözleşmelerle yapılan açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı alan kişi, bunu aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde itirazda bulunmamışsa, söz konusu teyit mektubunun yapılan sözleşmeye veya açıklamalara uygun olduğunu kabul etmiş sayılır.”
Faturanın mahiyeti ve ispat gücü bakımından içeriğine 8 gün içinde itiraz hakkı tanınmıştır. Faturaya itiraz kabulü mümkün olmayan ve faturada yer verilen hususlara ilişkin bir beyandır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 229’uncu maddesine göre de fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.
Dolayısıyla faturanın içeriğine süresi içerisinde itiraz edilmemesi onu muteber bir belge kılar ve karine olarak hukuki açıdan kabulünü gerektirir. Usulüne uygun düzenlenen bir fatura delil niteliğindedir. İtiraz bu sebeple faturanın doğruluğuna yönelik bir karşı çıkmadır ve içeriği hususlar aleyhine bir başvurudur.
Hatalı Fatura Geldiğinde Ne Yapılmalı?
Fatura ticari iş ve işlemin yapılmasına ve ticari sözleşmeye uygun düzenlenmesi gereken ve mali olguyu yansıtan bir belgedir ve bu sebeple içerdiği bilgilerin doğruluğu karine olarak kabul edilir.
Hatalı bir fatura düzenlenmiş ise içeriğine dair yorumdan uzak netlikte bildirim yapılmalı ve bu bildirimin sonradan ispat edilebilecek bir şekilde noter ihtarı, kayıtlı e-posta adresine bildirim, iadeli taahhütlü mektup yoluyla bildirim vs. suretinde yapılması gerektiği görülmektedir.
Faturaya İtiraz Süresi Kaç Gündür?
6102 sayılı TTK hükümlerine göre itiraz süresi 8 gündür. TBK hükümlerine göre sekiz günlük süre, faturanın muhataba tebliğ edildiği günün ertesi günü işlemeye başlar. TTK’da buna dair açık bir hükme yer verilmemiş olup, sürelerin belirlenmesi TBK’ya göre yapılmalıdır.
Tüketici Hakem Heyeti Faturaya İtirazı Nasıl Değerlendirir?
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gereğince il ve ilçelerde Hakem heyetleri tüketici işlemleri bakımından yapılan başvuruları değerlendirmek üzere yetkili kılınmıştır ve yıllık olarak belirlenen değerlerin altında kalan tüketici işlemlerinde Hakem Heyeti yetkilidir. 2025 yılı için;
- 149.000 (yüz kırk dokuz bin) Türk Lirası altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe veya İl Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yapılması zorunludur.
- 149.000 (yüz kırk dokuz bin) Türk Lirası ve üzerindeki uyuşmazlıkların karara bağlanması amacıyla tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.
Buna göre faturanın içeriğine itiraz da tüketici vasfını taşıyan kişiler bakımından hakem heyetine yapılabilir. Hakem Heyeti, incelemeleri dosya üzerinden yapar, gerekli görülmesi halinde tüketici hakem heyetleri tarafından ayrıca taraflar ve bilirkişi dinlenebilir. Tüketici hakem heyetleri, uyuşmazlık konusuna ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi taraflardan, ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan isteyebilir. İstenilen bilgi ve belgelerin verilen süre içinde sunulmaması halinde dosyadaki mevcut bilgi ve belgeler üzerinden karar verilir.
Tüketici hakem heyeti başkanı, çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde taraflardan birinin talebi üzerine yahut re’sen bilirkişi görevlendirebilir.
Faturaya İtiraz Etmek İçin Hangi Belgeler Gerekir?
Satın alınan ürüne dair bilgiler, belgeler ve her türlü ispata yarar belgenin itirazda kullanılması mümkündür ve kanunda buna dair bir kısıtlama öngörülmemiştir. Faturanın bedeline, faturada yazan satılan ürünün niteliğine ve miktarına vb. Yapılan itirazları sata arar belgeler ve bilgilerin sunulması da mümkündür. Açıkça faturanın yanlış ve hatalı olduğunu gösteren her türlü kayıt sunulabilir.
E-Devlet Üzerinden Faturaya İtiraz Edilebilir Mi?
Tacirler arasında faturaya itiraz yapabilmenin şekil şartı bulunmaktadır. Sözleşmenin her iki tarafının da tacir olması durumunda hem faturanın gönderilmesi hem de faturaya itirazın yapılabilmesi için noter aracılığıyla, iadeli taahhütlü mektupla, telgraf veya güvenli elektronik imza ile itirazın yapılması bir kuraldır.
E-devlet üzerinden itirazlar ise abonelik işlemi yapan elektrik ve doğalgaz sunumu yapan firmalar tarafından getirilmiş bir sistemdir ancak bütün satın almaya konu ürünler bakımından böyle bir hizmet sunulmamaktadır.