2025 yılı itibarıyla Tüketici Mahkemesi’ne yapılan başvurular için herhangi bir harç ya da başvuru ücreti alınmamaktadır. Ancak bazı durumlarda masraflar ve gider avansı yatırılması gerekebilir. Tüketici davalarında harç muafiyeti vardır. Tüketiciler, mahkemeye başvururken harç ödemezler.
Bu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca sağlanan bir ayrıcalıktır.
Tüketici Mahkemesi Başvuru Ücreti 2025 Yılında Ne Kadar?
Tüketici mahkemesine Tüketici Hakem Heyetine başvuru sınırını aşan tüketici işlemlerinde başvurmak mümkündür (2025 yılı için 149.000 TL). Bu değerin altında kalan işlemler için tüketicinin yerleşim yerindeki Tüketici hakem heyetine başvurulmalıdır.
Genel kural olarak, tüketici davaları için harç alınmaz. Yani tüketici mahkemesine başvuruda bulunulurken başvuru ücreti (harç) yoktur.
Ancak Mahkemede yargılama sırasında bilirkişi ücreti ve keşif gibi yapılacak işlemler sebebiyle masraf çıkabilir ve Davacı bunları ödemekle yükümlüdür.
Hangi Davalarda Tüketici Mahkemesi Harç Almaz?
Harca tabi olmayan bu davaları kısaca şöyle özetlemek mümkündür:
1. Tüketici Hakem Heyeti Kararına İtiraz Davası
- Dayanak: Harçlar Kanunu Genel Tebliği ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK)
Açıklama: Tüketici Hakem Heyeti kararına karşı Tüketici Mahkemesi’ne yapılan itiraz davalarında başvuru harcı ve karar harcı alınmaz.
2. Ayıplı Mal ve Hizmetten Kaynaklanan Davalar
- Dayanak: TKHK m.11 ve devamı
Açıklama: Ayıplı mal veya hizmetten kaynaklanan davalar, tüketici işlemi kapsamında olduğundan nispi harca tabi değildir. Bu davalarda genellikle sadece maktu harç alınır, fakat kamu alacakları dışında kalan durumlarda harçtan muafiyet uygulanabilir.
3. Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartların Tespiti Davası
- Dayanak: TKHK m.5
Açıklama: Tüketiciler tarafından açılan ve sözleşmelerdeki haksız şartların iptaline ilişkin davalarda da harç alınmaması yönünde uygulamalar vardır.
4. Tüketici Dernekleri / Kurumları Tarafından Açılan Davalar
- Dayanak: TKHK m.77
Açıklama: Tüketici dernekleri ve kamu kurumları (örneğin Ticaret Bakanlığı) tarafından açılan davalarda harç alınmaz. Bu tür davalarda tüketicinin korunması amacıyla genel menfaat gözetildiğinden harç muafiyeti vardır.
5. Garanti Süresi İçinde Malın Değişimi veya Bedel İadesi Davaları
- Dayanak: TKHK m.11 ve Harçlar Kanunu m.13
Açıklama: Garanti süresi içinde ayıplı çıkan ürünün değiştirilmesi veya bedel iadesi gibi taleplerle açılan davalarda da harç muafiyetine gidilebilmektedir.
Tüketici Mahkemesine Ücretsiz Dava Açmak Mümkün Mü?
Özellikle Tüketici Hakem Heyeti kararlarına karşı itiraz mercii bu mahkemelerdir ve bu sebeple yapılan müracaatlarda dava sonucu ayrı olmak üzere ücret alınmaz. Genel anlamda tüketici mahkemelerine başvuruda ücret alınmaz.
Ancak yargılama sonunda yargılama giderlerinin hangi tarafa yükleneceği kararda gösterilir.
Adli yardım talepli olarak da dava açmak mümkündür ve HMK hükümleri gereğince kişinin ekonomik durumu dava giderlerini karşılamaya elverişli değilse, “adli yardım” talep edilerek dava tamamen ücretsiz şekilde yürütülebilir. Ancak bu dava sonucunda adli yardım talebinde bulunan taraf haksız çıkarsa, Mahkemece bu konuda ayrı bir karar alınmadığı sürece davayı açan masrafı ödemek durumundadır.
Tüketici Mahkemesi Başvuru Ücreti Nereye Yatırılır?
Tüketici Mahkemesi’ne başvuru yaparken yatırılması gereken harç ve gider avansı ücretleri, mahkeme veznesine veya adliye binasında bulunan ilgili vezneye yatırılır.
Bu giderlerin UYAP üzerinden dava açılması halinde dava açma işlemleri sırasında yatırılması gereklidir. Ancak dava açılan Mahkeme Ön Bürolarında bunun için oluşturulmuş yerler mevcuttur.
Tüketici Mahkemesi Harç ve Giderleri Kim Tarafından Ödenir?
Tüketici Mahkemesi’nde açılan davalarda harç ve yargılama giderlerinin kim tarafından ödeneceği konusu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) hükümleri çerçevesinde değerlendirilir.
Kanun hükmü gereğince tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.
Tüketici hakem heyeti kararlarına karşı itiraz şeklindeki davalarda harç ödenmez. Bu durumda dava harçtan muaftır.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 73/3. maddesi uyarınca: “Tüketiciler aleyhine açılan davalarda, tüketici aleyhine karar verilmedikçe yargılama giderleri ve vekâlet ücreti tüketiciye yüklenemez.”Tüketici aleyhine hüküm verilmediği sürece, aleyhine vekâlet ücretine ve yargılama giderlerinin ödenmesine karar verilemez.
