HTS kaydı, “Historical Traffic Search” (Tarihsel Trafik Arama) ifadesinin kısaltmasıdır ve genellikle telefon görüşmeleri, mesajlaşmalar ve baz istasyonu sinyalleri gibi telekomünikasyon verilerinin geriye dönük incelenmesi anlamına gelir. Türkiye’de bu kavram özellikle ceza soruşturmalarında ve istihbari faaliyetlerde önemli bir delil kaynağı olarak öne çıkar.
HTS kayıtları, bir kişinin: Kimlerle, hangi zaman aralığında, hangi telefon numarası üzerinden ve hangi baz istasyonundan iletişim kurduğuna dair teknik verileri içerir. İçerik bilgisi (konuşma kaydı) içermez, sadece iletişim trafiğine yönelik logları kapsar.
Konuşma içerikleri yer almaz; sadece görüşmenin gerçekleştiği bilgisi bulunur.
Lokasyon bilgileri yaklaşık olarak belirlenir; baz istasyonu üzerinden yapılan tespitler %100 doğrulukla adres göstermez.
Zaman sınırlamaları vardır: Operatörler HTS verilerini genellikle 2-5 yıl arasında saklar.
HTS Kaydı Nasıl Çıkartılır?
HTS kayıtlarına ancak mahkeme kararıyla veya savcılık talimatıyla ulaşılabilir. Buna göre;
1. Talepte Bulunma
Ceza soruşturması veya davası kapsamında ilgili savcılık makamına ya da mahkemeye HTS kaydının çıkarılması için bir dilekçe verilir.
Dilekçede:
Hangi numaraların,
Hangi tarihler arasında,
Hangi yönlü (giden, gelen) kayıtlarının,
Hangi gerekçeyle istendiği açıkça belirtilmelidir.
2. Hakim/Savcı Kararı
Talebi değerlendiren savcı veya mahkeme, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği ilkelerini gözeterek HTS kaydı talebini kabul veya reddeder.
Kabul halinde, karar BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) veya ilgili GSM operatörüne gönderilir.
3. Operatör Tarafından Cevap
Karar doğrultusunda, operatör tarafından ilgili HTS verileri savcılık ya da mahkemeye sunulur.
Kayıtlar genellikle Excel (.xls/.csv) formatında ve detaylı olarak gelir.
4. İnceleme ve Değerlendirme
Bu kayıtlar bilirkişi aracılığıyla analiz edilebilir.
Bilirkişi raporu düzenlenmesi özellikle baz istasyonu örtüşmesi ve konum doğruluğu açısından önemlidir.
HTS Kayıtları Mahkemede Delil Olarak Kullanılabilir Mi?
HTS (Historical Traffic Search) kayıtları, yani cep telefonu baz istasyonu sinyal bilgileri, belirli bir kişinin geçmişte nerede bulunmuş olabileceğine dair bilgi sunar. Bu tür veriler, mahkemelerde delil olarak kullanılabilir, ancak kullanımı belirli usul ve esaslara tabidir.
HTS kayıtları ceza ve hukuk davalarında delil olarak kabul edilebilir. Özellikle;
Ceza davalarında (cinayet, uyuşturucu ticareti, örgüt üyeliği gibi ağır suçlar),
İletişimin tespiti ve analizinde
Şüphelilerin olay yerinde bulunup bulunmadığının tespitinde
Mahkemeler HTS kayıtlarını değerlendirmektedir.
Ancak bu kayıtların tek başına delil olarak kullanılması genellikle yeterli görülmez; diğer delillerle birlikte değerlendirilmesi gerekir.
Telefon dinleme ve sinyal tespiti, ancak hakim kararıyla mümkündür (CMK Md. 135). HTS verileri, bu kapsamda toplanmışsa hukuka uygundur.
HTS kayıtlarının kişisel veri olduğu ve özel hayata saygı hakkı kapsamında değerlendirildiği AYM Kararları ile de sabittir.
Usulsüz şekilde elde edilen HTS kayıtları “hukuka aykırı delil” sayılır ve mahkeme tarafından dikkate alınmaz.
HTS Kaydı Hangi Bilgileri İçerir?
HTS kayıtları genellikle şu bilgileri içerir:
- Görüşme yapılan numaralar (arayan ve aranan)
- Görüşme tarihi ve saati
- Görüşmenin süresi
- Baz istasyonu bilgileri (görüşme sırasında hangi lokasyondaki baz istasyonuna bağlanıldığı)
- SMS gönderim/alım bilgileri
- Veri kullanımı ve internet bağlantı detayları (özellikle son yıllarda)
Bu veriler, operatörlerin teknik sistemlerinde saklanır ve savcılık ya da mahkeme kararı ile ilgili kurumlara sunulur.
HTS Kaydı Ne Kadar Süreyle Saklanır?
1. Operatörler Ne Kadar Saklar?
Türk Telekom, Turkcell, Vodafone gibi GSM operatörleri HTS kayıtlarını genellikle:
- 2 yıl süreyle saklamakla yükümlüdür. Belirlenen sürelerin sonunda silinmemesi halinde TCK Md. 138’de düzenlenen suç oluştur.
- Bu süre, Elektronik Haberleşme Kanunu ve BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) düzenlemeleri gereği uygulanır.
2. Ceza Soruşturmaları ve Mahkeme Talepleri İçin
- Savcılık ve mahkeme kararı ile talep edilirse, 2 yıl geriye dönük olarak bu kayıtlar operatörlerden alınabilir.
Ancak özel durumlarda (örneğin terör suçları veya organize suçlar), daha eski tarihler için de veri bulunması mümkündür; bu operatörün arşivleme politikalarına ve teknik altyapısına bağlıdır.
HTS Kayıtlarına Erişim Nasıl Sağlanır?
HTS kayıtlarına erişim, yalnızca belirli şartlarda ve yetkili mercilerin kararıyla mümkündür:
1. Savcılık Talebi ve Sulh Ceza Hakimliği Kararı
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 135. maddesi uyarınca, bir suç soruşturması kapsamında savcılık iletişimin tespiti, dinlenmesi ve kayda alınması talebinde bulunabilir.
Bu talep sulh ceza hâkimi tarafından onaylanmalıdır.
Hakim kararı olmadan HTS kaydı alınamaz.
2. İstihbarat Amaçlı Talepler
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT), Emniyet Genel Müdürlüğü veya Jandarma gibi kurumlar, önleme amaçlı (örneğin terörle mücadele) HTS verisi talep edebilir.
Bu talepler, İletişim Başkanlığı ve ilgili mahkemelerin denetimi altında gerçekleştirilir.
3. Kişisel Talep: Mahkeme Kararıyla
Kişisel davalarda (örneğin boşanma, şiddet, aldatma iddiaları vs.) bir taraf, karşı tarafın HTS kayıtlarına erişmek isteyebilir.
Bu durumda ilgili mahkemeye başvurulmalı ve talebin gerekçesi somut olarak sunulmalıdır.
Mahkeme, özel hayatın gizliliği ile delil elde etme ihtiyacı arasında denge kurarak erişime karar verebilir.
